Menecment ixtisasını oxumağın məqsədi təhsil alan tələbələr mərkəzi, regional və yerli idarəetmə orqanlarında, istehsal və xidmət sferasına daxil olan müəssisələrdə, sosial sferada və digər təşkilatlarda işləmək üçün lazım olan bilik və bacarıqları öyrənirlər. Bu ixtisas üzrə təhsil almış bakalavrlar müxtəlif dövlət və yerli idarəetmə orqanlarında, kommersiya və qeyri-kommersiya təşkilatlarında menecer vəzifələrində çalışa bilərlər.
Ümumi müddəalar
1. Menecment ixtisasının xarakteristikası
Menecment ixtisası üzrə təhsil alan tələbələr müəssisə fəaliyyətinin effektiv idarə olunması yollarını öyrənirlər. Menecmentin əsas vəzifəsi müəssisənin fəaliyyətinin səmərəli təşkili və düzgün idarəetmə qərarlarının qəbul edilməsidir.
2. Ali peşə təhsilinin təhsil proqramının xüsusiyyətləri
Menecment idarəetmə münasibətlərini formalaşdıran və tənzimləyən idarəetmə prinsiplərini və dəyərini (ümumilikdə idarəetmədə mədəniyyətini) araşdırır. O, təşkilatın daxili və xarici mühit amilləri arasında qarşılıqlı dinamikanı və münasibətləri müəyyənləşdirir. Menecment və ya idarəetmə işgüzar təşkilatın məqsədlərinə çatmaq üçün istifadə olunan metodları, o cümlədən iqtisadi, inzibati sosial-psixoloji metodları və onların elementlərini öyrənir. Menecment insani resurslarını-qrupları kollektivləri, kollektivdaxili dinamkanı, qrupun fəaliyyətinə təsir edən amilləri, kollektivdəki sosial-psixoloji mühiti tətqiq edir. Təşkilat rəhbərlərin (liderlərin) əsas keyfiyyətləri onların hakimiyyət mənbələri (resusrları) və mexanizmləri, rəhbərlik üslübları-direktiv, demokratik və liberal menecerlər tərəfindən əhatə edilir.
3. Abituriyent üçün tələblər
Menecer bir çox keyfiyyətlərə sahib olmalıdır. Nəzərə alsaq ki, menecerlər bir çox hallarda müştərilərlə tez-tez ünsiyyətdə olurlar bu halda düzgün davranış, nitq, xarici görünüş önəmli faktordur. Menecer həmçinin maliyyə, marketinq, iqtisadiyyat, kargüzarlıq kimi sahələr haqda savada malik olmalıdır. Xarici dil biliyi çox vacib nüansdır.
4. Magistr təhsilini davam etdirmək imkanları
Menecment ixtisaslaşması dövlət və özəl sektorda müəssisələrin ümumi strukturunu, idarəetmə prinsip və üsullarını, çatışmazlıqları təhlil edərək onların həllinə aid konkret çıxış yollarını göstərə biləcək insan resursları hazırlayır. Bu ixtisas magistrantları müəssisə və təşkilatlarda aparıcı menecer vəzifəsində çalışmaq məqsədilə zəruri bilik və bacarıqlarla təmin edir. Tədris müddətində magistrantlar müəssisələrin strukturunu, idarəetmə prinsip və üsullarını dərindən mənimsəmək məqsədilə danışıqlar, liderlik və qərar qəbuletmə mövzuları ilə yanaşı strategiya və strateji idarəetmə üzrə fənn materiallarını kompleks şəkilində öyrənə bilər.
5. Təhsil proqramlarının əsas istifadəçiləri
İstehsalın təşkili və idarə olunması, o cümlədən maliyyə, informasiya, texnoloji, material (xammal), insani kimi resursların cəlb edilməsi və təşkili menecment sisteminə daxildir. Təşkilatın zaman baxımından qısa müddətli, orta müddətli və strateji idarə edilməsi menecmentin yanaşmasına aiddir. Bu ixtisas işgüzar təşkilatlarla yanaşı dövlət və bələdiyyə sahəsində idarəetmə ona çatma vasitələrinin seçilməsi ilə yanaşı, bu prosesdə yaranan münaqişələrə, streslərə dəyişikliklərə müqavimət və onların idarə edilməsini məhz menecment öyrənir. Menecment qaydaları, normaları, dəyərləri, həmçinin bütövlükdə təşkilati mədəniyyət və menecment etikasının tərkibində işıqlandırır
6. Məzunun ixtisas xüsusiyyətləri
Menecment ixtisaslaşması dövlət və özəl sektorda müəssisələrin ümumi strukturunu, idarəetmə prinsip və üsullarını, çatışmazlıqları təhlil edərək onların həllinə aid konkret çıxış yollarını göstərə biləcək insan resursları hazırlayır.
7. Peşəkar fəaliyyət sahəsi
Menecment ixtisası müəssisə idarəçiliyini və onun effektiv idarəolunması yollarını öyrənir. Menecmentin əsas rolu müəssisənin fəaliyyətini səmərəli təşkil etməkdir. Bir çox hallarda müəssisənin əsas inzibati şəxsi baş menecer adlanır. Ümumilikdə menecerlərin səlahiyyət və öhdəlikləri müəssisənin fəaliyyət forması və növündən asılı olaraq dəyişir.
8. Peşə fəaliyyətinin obyektləri
Peşə fəaliyyətinin obyektləri dövlət və yerli idarəetmə orqanlarında, kommersiya və qeyri-kommersiya təşkilatlarıdır.
9. Peşə fəaliyyətinin növləri və vəzifələri
Peşə fəaliyyətinin vəzifə və növləri – menecmentin müəyyən məsələlərinin həlli ilə bağlı olan idarəetmə fəaliyyətinin xüsusi sahələridir. Obyektin əlamətinə görə: ümumi və funksional menecmenti fərqləndirirlər. Ümumi menecment təşkilatın fəaliyyətinin bütövlükdə və yaxud onun müstəqil təsərrüfat halqalarının (profit-mərkəzlərin) idarə edilməsindən ibarətdir. Funksional və yaxud xüsusi menecment təşkilatın və ya onun halqalarının idarə edilməsindən ibarətdir. Bu baxımdan menecmentin aşağıdakı sahələri fərqləndirilir:
- İnnovasiya menecmenti;
- İnsan resurslarının idarə edilməsi;
- Maliyyə və bank menecmenti;
- Strateji menecment;
- Risk menecment;
- İnformasiya menecmenti;
- İstehsal və əməliyyat menecmenti;
- Layihə menecmenti;
- Logistik menecment
10. Təhsil proqramının məqsədi
Bu proqram ali təhsilli ixtisaslı mütəxəssislərə öz rəhbərlik keyfiyyətinin yüksəldilməsinə, sistemli bilik, bacarıq və işgüzar idarəetmə vərdişlərinin mənimsənilməsinə və peşəkarlıq səviyyəsinin davamlı olaraq artırılmasına müasir biznes informasiyasının araşdırılmasına, analitik düşünmə və qərarvermə qabiliyyətinın inkişafına, biznes etikası, təqdimat qabiliyyəti, vaxtın idarəedilməsi və sahibkarlıq məntiqinin formalaşdırılmasına şərait yaradır. Proqram tələbələricəmiyyət, müəssisə və təşkilatların idarə olunmasında məsul vəzifələr tutmağa hazırlayır.
11. Məzunun bilik və bacarıq kompetensiyaları
Menecment ixtisasını almış mütəxəsislər idarəetmə proseslərində informasiya texnologiyalarının tətbiqi və istifadə edilməsi, istehsal proseslərinin səmərəli təşkili və idarə edilməsi, müəssiələrin strateji idarə edilməsi məsələləri, biznes-planın tərtib edilməsi və həyata keçirilməsi, layihə menecmenti kimi bilik və bacarıqlara sahib olurlar.
