Geologiya və geofizika mühəndisliyi ixtisasını oxumağın məqsədi yerin və yeraltı strukturların tədqiqini öyrənməkdir. Bu ixtisas, yerin iç quruluşunu və yer səthinin dəyişikliklərini başa düşmək üçün müxtəlif elmi və mühəndislik prinsiplərini tətbiq edir. Bu ixtisas üzrə təhsil almış bakalavrlar dövlət idarəetməsi, sosial siyasət, strateji və operativ planlaşdırma, əməyin təşkili, insan resurslarının idarə edilməsi, əmlak məsələləri üzrə və digər fəaliyyət sahələrində çalışa bilərlər.
Ümumi müddəalar
1. Geologiya və geofizika mühəndisliyi ixtisasının xarakteristikası
Geologiya və Geofizika mühəndisliyi müxtəlif təbii resursların, o cümlədən, filizlərin, mineralların, qiymətli daşların, su və qazların yerlərinin elmi metodalarla müəyyənləşdirilməsi və hasil edilməsidir. Geofizika mühəndisləri dünya haqqında olan dərin biliklərini mədənçilik təşkilatları və ya korporasiyaları üçün maraqlı ola biləcək xüsusi minerallar və ya daş ehtiyatları ola biləcək məkanları müəyyənləşdirmək üçün istifadə edirlər.
2. Ali peşə təhsilinin təhsil proqramının xüsusiyyətləri
Praktik tətbiqlər məqsədilə Yer kürəsinin fiziki xüsusiyyətlərinin ölçülməsi, bu ölçümlərin işlənməsi və s. əksər geofiziki araşdırmalar ticarət baxımdan əhəmiyyətli neft, təbii qaz və digər mineralları tapmaq üçün edilir, lakin geofiziki işlər ayrıca yolların, tikinti strukturlarının, anbarlar, tunellərin, nüvə güc stansiyalarının və digər strukturların təməl araşdırmaları üçün yerin təbiətinin əvvəldən təyin olunmasını əhatə edəcək şəkildə mühəndislik mövzularını və geotermal sahələr, su qaynaqları və arxeoloji sahələr üçün araşdırmalar da edir. Adətən bir geofizik mühəndis kəşfiyyat partiyasına qrupun rəhbəri kimi daxil olur, onun tabeçiliyində bir neçə geofizik texniki və işçi çalışır.
3. Abituriyent üçün tələblər
Təşkilatçılıq bacarığı, insanlarla işləmək bacarığı, təmkin, habelə fiziki göstəricilər güc, çeviklik, dözümlülük və s. olanlar, fizika və coğrafiya maraqlananlar üçün uyğun peşədir.
4. Magistr təhsilini davam etdirmək imkanları
Qabaqcıl mühəndislik dərəcəsi ilə təhsillərini davam etdirmək, daha sonra tədqiqat və inkişaf, idarəetmə, habelə daha çox texniki sahələrdə karyera qurmaq istəyənlər üçün magistratura oxumaq uğurlu seçimdir.
5. Təhsil proqramlarının əsas istifadəçiləri
Geologiya və geofizika mühəndisliyi* ixtisasının təhsil proqramının əsas istifadəçiləri müxtəlif sahələrdə və funksiyalarda fəaliyyət göstərir. Bu istifadəçilər aşağıdakı kateqoriyalara bölünə bilər:
1. Tələbələr
– Ali Təhsil Tələbələri: Geologiya və geofizika mühəndisliyi sahəsində bakalavr, magistr və doktorantura proqramlarına qatılan tələbələr.
– Peşə Təhsili Tələbələri: Təhlükəsizlik, ətraf mühit və digər əlaqəli sahələrdə ixtisaslaşmış təhsil proqramlarında iştirak edən şəxslər.
2. Müəllimlər və Tədris Personalı
– Tədris Üzvləri: Geologiya, geofizika və əlaqəli sahələrdə dərs deyən professorlar, müəllimlər və akademik personal.
– Təlimçilər: Peşə təhsili və ixtisasartırma proqramlarında təlim keçirən mütəxəssislər.
3. Təhsil Müəssisələri
– Universitetlər və Kolleclər: Geologiya və geofizika mühəndisliyi sahəsində təhsil verən müəssisələr, məsələn, geologiya və geofizika fakültələri.
– Peşə Məktəbləri və Texnikumlar: Tədris və praktiki bacarıqların inkişafına yönəlmiş ixtisas proqramları təklif edən təhsil müəssisələri.
4. Sahə Mütəxəssisləri və Peşəkarlar
– Geoloq və Geofizik Mühəndislər: Geologiya və geofizika sahəsində fəaliyyət göstərən mütəxəssislər, məsələn, yeraltı resursların tədqiqi və ətraf mühitin monitorinqi üzrə çalışan mütəxəssislər.
– Ətraf Mühit Mütəxəssisləri: Geologiya və geofizika biliklərini ətraf mühit məsələlərinin həllində tətbiq edən mütəxəssislər.
Bu istifadəçilər, geologiya və geofizika mühəndisliyi sahəsində təhsil proqramlarının inkişafı, tətbiqi və keyfiyyətinin təmin edilməsi üçün müxtəlif rollar və məsuliyyətlər yerinə yetirirlər.
6. Məzunun ixtisas xüsusiyyətləri
1. Geoloji və Geofiziki Tədqiqatlar:
– Yeralti Strukturun Öyrənilməsi: Yeralti strukturların və təbii resursların təhlili üçün geoloji və geofiziki metodların tətbiqi.
– Süxur və Minerallar: Süxurların və mineralların tərkibinin və xüsusiyyətlərinin öyrənilməsi.
2. Tədqiqat və Təhlil:
– Fiziki Metodlar: Seysmik, maqnit və gravimetrik tədqiqat metodlarının tətbiqi.
– Analitik Bacarıqlar: Geoloji və geofiziki məlumatların analizi və təhlili.
3. Məlumatların Toplanması və Emalı:
– GIS Bacarıqları: GIS proqramları ilə məkan məlumatlarının toplanması, emalı və təhlili.
– Yeralti Məlumatların Analizi: Məlumatların toplanması və yeraltı xüsusiyyətlərin müəyyən edilməsi.
4. Risk İdarəetməsi və Təhlükəsizlik:
– Təbii Fəlakətlər: Təbii fəlakətlərin risklərini qiymətləndirmək və müvafiq tədbirlər hazırlamaq.
– Çirklənmə və Ekoloji Təsir: Yerin və su resurslarının çirklənməsi və ekoloji təsirlərin idarə olunması.
7. Peşəkar fəaliyyət sahəsi
Geologiya və Geofizika sahəsindəki bakalavr dərəcəsi Riyaziyyat, Fizika və Proqramlaşdırma sahələrində güclü bilikləri tələb edən Plitələr tektonikası, Geologiya, Geofizika və Geokimyanın əsas aspektləri üzrə təlimləri birləşdirir.
8. Peşə fəaliyyətinin obyektləri
Peşə fəaliyyətinin obyektlərinə daxildir Dövlət və özəl müəssisələr, SOCAR, BP daxildir.
9. Peşə fəaliyyətinin növləri və vəzifələri
1. Geoloq:
– Vəzifələr: Yerin strukturu, minerallar və təbii resursların tədqiqi; geoloji xəritələrin hazırlanması; ətraf mühitin monitorinqi.
2. Geofizik Mühəndisi:
– Vəzifələr: Seysmik, maqnit və gravimetrik tədqiqatların aparılması; yeralti strukturların və xüsusiyyətlərin müəyyən edilməsi; təbii resursların axtarışı.
3. Təbiət Resursları Mütəxəssisi:
– Vəzifələr: Təbii resursların idarə edilməsi; geoloji tədqiqatların nəticələrinin təhlili; ekoloji təsirlərin qiymətləndirilməsi.
4. Ətraf Mühit Mütəxəssisi:
– Vəzifələr: Ekoloji təsirlərin analizi; çirklənmə məsələlərinin idarə olunması; ətraf mühitin qorunması.
5. Məkan İnformasiya Sistemləri (GIS) Mütəxəssisi:
– Vəzifələr: GIS proqram təminatları ilə məkan məlumatlarının idarə edilməsi; məlumatların vizuallaşdırılması və analizi.
10. Təhsil proqramının məqsədi
Məzunlar müstəqil və innovativ problemləri həll etməyə qadir olan, elmi hesablamalarda bacarıqlı və mühüm Yer, enerji və/və ya ətraf mühit problemlərini həll etmək üçün çalışan səlahiyyətli mütəxəssislər olacaqlar.
Məzunlar öz karyeralarında və peşəkar cəmiyyətlərdə böyümələrinə imkan verəcək müstəsna komanda bacarıqlarına malik effektiv şifahi və yazılı ünsiyyətçi olacaqlar.
Məzunlar işlərinin iqtisadi və sosial təsirlərini tanıyacaq və bunu bir sıra maraqlı tərəflərə (məsələn, rəhbərlik, ictimaiyyət, həmyaşıdlar) çatdırmaq bacarığına malik olacaqlar.
11. Məzunun bilik və bacarıq kompetensiyaları
Məzunlar Yer Elmləri (geofizika, geologiya və geokimya) sahələrində güclü nəzəri və praktik təcrübəyə malikdir.
Məzunlar yer elmləri və fizika anlayışlarına və bu sahəni istər sənaye təlimləri, istər digər akademik təlimlər və istərsə də öz-özünə öyrənmə yolları vasitəsilə dərinləşdirməyə tələb olunan riyazi bacarıqlara yiyələnir.
Məzunlar bu bilik və bacarıqları lazım olduqda müxtəlif sahələrdən məlumatlar toplayaraq yeni yer elmləri problemlərini həll etmək üçün tətbiq edə bilər.
Əlverişli komanda mühitində səmərəli şəkildə işləyə bilər.
